Mevsimlik Gezici Tarım İşçiliği 2014

Bölüm: Kitaplar ve Raporlar

Çalışmanın adı: Mevsimlik Gezici Tarım İşçiliği 2014

Çalışmanın Türü: Rapor

Çalışmanın Yazarı: Hayata Destek İnsani Yardım Derneği

Çalışmanın Sunuluş,

Basım yılı ve Yeri: 2014, İstanbul

Çalışmanın Dili: Türkçe

Sayfa Sayısı: 95

Amaç:

İçerik:
Rapor 2014 yılında Hayata Destek Derneği’nin Mevsimlik Tarım İşçiliği Yaşama, Çalışma Koşulları Araştırması’nın bulgularına dayanarak ailelerin sosyo-ekonomik yapılarını, çalışma ve yaşam koşullarını, yoksullukları ve yoksunluklarını ele alarak, çocukların iyi olma hali üzerindeki etkisini inceleyecektir. Başat olarak mevsimlik tarım işçiliği olmak üzere, mevsimlik tarım işçiliğinde çocuk verilerine de yer verilmektedir.

Yöntem:

Araştırma kapsamında yaygın olarak mevsimlik işçi alan illerde Adana (örtü altı sebze ve narenciye); Afyon (kiraz toplama); Düzce (fındık toplama); İzmir (kiraz toplama); Konya-Aksaray (pancar çapası); Ordu (fındık toplama); Samsun (sebze hasadı); Urfa (pamuk toplama) ve Yozgat-Nevşehir (pancar çapası)’nda saha çalışması yapılmıştır. Araştırma Aralık ayında, mevsimlik pamuk ve Adana narenciye sahasıyla son bulmuştur. Toplamda aralarında çiftçi ve yerel yetkililer de olmak üzere 85 derinlemesine görüşme ile 168 hane halkı anketi yapılmıştır. Ayrıca 8 kadın ve 3 çocuk odak grup görüşmeleri gerçekleştirilmiştir. 168 hane halkı anketi ile toplamda mevsimlik tarım işçisi olan ya da bundan doğrudan etkilenen 1,353 kişinin verisine ulaşılmıştır.

Alıntı:

MURAT;10 yaşında ve bu yıl ‘gerçekten çalışmaya başladığı’ ilk yıl. Urfa, Viranşehir’den 22 kişilikgeniş ailesiyle birlikte bu yıl göç yoluna çıktılar. 4. sınıfa giden Murat her yıl Mayıs ayında Urfa’dan ayrıldıkları için okula düzenli devam edememekte: “Bu yıl Mayıs ayında göç yoluna çıktık, Aksaray’da şeker pancarı çapası, Samsun’da sebze hasadı, Düzce’de fındık toplama işi yaptık. Düzce’den sonra ben ailemle pamuk hasadına gitmeyeceğim, okula devam edeceğim” diye yolculuklarını aktarmıştı. Ancak onunla devam ettiğimiz göç yolculuğunda pamuk vakti geldiğinde o da ailesiyle birlikte Viranşehir yakınlarındaki bir pamuk tarlasında çadırda kalıp pamuk topladı, okula devam edemedi. Kendi anlatışı ile pancar çapasında çok çalışmasa da, sebze hasadında, fındık ve pamuk toplama işlerinde çok çalışıp, aileye katkısı çok olmuş. Murat’ın ailesi, toprakları olmadığı için yıllar önce köylerinden şehir merkezine göçmüşler ve kendilerini bildiklerinden beri bu işi yapıyorlar.Murat’ın 19 yaşındaki ablası okuyamayan çocuklardan bir örnek:“Ben de orta ikiye kadar gittim,işe çıktığımızdan dolayı okuyamadık. Zaten 4 ay öyle gidiyorduk, 6 ay işe çıkıyorduk. 4 ay gidince yani bir şey öğrenemiyoruz, sadece yazma okuma oluyor, başka şey olmuyor(s.87).


Anahtar kelimeler:

Tarımda çocuk emeği, eğitim.

MEVSİMLİK GEZİCİ TARIM İŞÇİLİĞİNDE ÇOCUK İŞÇİLİĞİNİN ÖNLENMESİ

Bölüm: Kitaplar ve Raporlar

Çalışmanın adı: MEVSİMLİK GEZİCİ TARIM İŞÇİLİĞİNDE ÇOCUK İŞÇİLİĞİNİN ÖNLENMESİ

Çalışmanın Türü: Rapor

Çalışmanın Yazarı: Kalkınma Atölyesi,

Çalışmanın Sunuluş,

Basım yılı ve Yeri: Eylül 2013, Ankara

Çalışmanın Dili: Türkçe

Sayfa Sayısı: 37

Amaç:

 

İçerik:
EĞİTİM İHTİYAÇ ANALİZİ
İlgili Mevzuat, Mevcut Durum ve Eğitim Programları
Mevzuat ve Kamunun Yükümlülükleri
Mevcut Durum ve İl Düzeyindeki Çalışmalar.
Mevcut Eğitim Programları
Eğitim İhtiyaç Analizi Saha Çalışması
Görüşmenin Genel Kapsamı
Görüşmelerden Elde Edilen Bilgiler
Yapılan Görüşmelere Dair Genel Değerlendirme
Görüşülen Tarafların Eğitim İhtiyacına Dair Genel Değerlendirme
Eğitim Programına Dair Öneriler
Kamu Çalışanları, Muhtarlar, Bahçe Sahipleri ve Tarım Aracılarının Eğitimlerine Yönelik Oneriler
Ailelerin Eğitimine Yönelik Öneriler
EĞİTİM PROGRAMI
Açılış Oturum

Oturum (1) Türkiye’de ve Dünya’da Mevsimlik Tarım işçiliği
Oturum (2) Mevsimlik Tarım İşçiliğinde Çocuklar İçin Koruyucu Çevre
Oturum (3) Mevsimlik Tarımda Çocuk İşçiliği ile Mücadele – Uygulama Örnekleri
Oturum (4) Mevsimlik Tarımda Çocuk işçiliğinin Önlenmesine Yönelik Rol ve Sorumluluklar – Yerel Düzeyde Yapılabilecekler
Kapanış Oturumu

Yöntem:

 

Alıntı:

 

Anahtar kelimeler:

Tarımda çocuk emeği, eğitim.

Şeker Pancarı Üretiminde Çalışan Çocuklar İçin Model Eylem Planı

Bölüm: Kitaplar ve Raporlar

Çalışmanın adı: Şeker Pancarı Üretiminde Çalışan Çocuklar İçin Model Eylem Planı

Çalışmanın Türü: Rapor

Çalışmanın Yazarı: Kalkınma Atölyesi

Çalışmanın Sunuluş,

Basım yılı ve Yeri: 2012, Ankara

Çalışmanın Dili: Türkçe

Sayfa Sayısı: 26

Amaç:

Model Eylem Planı, şeker pancarı üretiminin yapıldığı illerin, çocuk işçiliğini ortadan kaldırmak amacıyla il ve ilçe düzeyinde geliştirebilecekleri eylem planları için bir kaynak oluşturmak.
İçerik:
.Şeker Pancarı Ürünü Hakkında
.Şeker Pancarı Hasadında Çalışan Çocuklarla İlgili Alan Araştırması Sonuçları
.Çözümler ve Zamana Bağlı Eylemler
.Yerel Düzeyde Eylem Planı Hazırlığı ve Uygulaması:
Yöntem Önerisi
.Sonuç Yerine

Yöntem:

Alan araştırmasından yararlanılmaktadır.

Alıntı:
Şeker pancarı hasadında çalışan çocukların eğitim durumuna bakıldığında çocukların yüzde 98’inin okula kaydı olduğu görülmektedir. İlköğretime kaydolmuş çocukların yüzde 82’si yasanın öngördüğü yaşta okula kayıt yaptırmamış olup, yalnızca yüzde 18’i tam zamanında kayıt yaptırmıştır. Şeker pancarı hasadında çalışan çocukların yüzde 15’i 20-40 gün, yüzde 57’si 41-80 gün, yüzde 20’si ise 120-180 gün arasında okula devamsızlık yapmıştır. Ortalama devamsızlık gün sayısı 67’dir. Çocukların yüzde 85.7’si okula devamsızlığın nedeni olarak “mevsimlik ve gezici tarım işçiliği” cevabını vermektedir(s.14).

Anahtar kelimeler:

Şeker pancarı tarımında çocuklar, çocuk emeği, tarımda çocuk emeği, tarımda çocuk işçiler.

 

Fındık Hasadının Oyuncuları

Bölüm: Kitaplar ve Raporlar

Çalışmanın adı: Fındık Hasadının Oyuncuları

Çalışmanın Türü: Rapor

Çalışmanın Yazarı: Kalkınma Atölyesi, Danışman:Kuvvet Lordoğlu

Çalışmanın Sunuluş,

Basım yılı ve Yeri: 2014, Ankara

Çalışmanın Dili: Türkçe

Sayfa Sayısı: 238

Amaç:

Araştırmanın temel amacı, başta fındık hasadında çalışan yetişkinler ve çocuklar olmak üzere, tarım aracıları ve fındık bahçesi sahiplerinin görüşleri doğrultusunda, çalışma ve yaşam koşullarını detaylı bir şekilde ortaya koymak, çalışma sürecine katılan yetişkin ve çocukların profillerini belirlemek, ilgili tarafların yetişkin ve çocuk işçiliğine yönelik görüşlerini derlemek, yaşam ve çalışma koşullarının iyileştirilmesine yönelik nelerin yapılacağını ortaya koymak ve gelecekteki fındık hasadı işçilik biçimlerinde görülebilecek olası değişimi tahmin etmektir.

İçerik:

Batı Karadeniz İllerinde Fındık Hasadında Yer Alan Mevsimlik Gezici Tarım İşçileri, Çocuklar, Tarım Aracıları ve Bahçe Sahipleri Temel Araştırmasından oluşmaktadır.

Yöntem:

Alan araştırmasından yararlanılmaktadır.

Alıntı:
Çocuklar, 12 farklı mevsimlik tarım işçisi grubu içinde yer almaktadırlar. Tarım aracılarından alınan, her grupta yer alan hane sayıları bilgisi doğrultusunda, bir grupta yer alan ortalama hane sayısı 4,5’tir. En küçük işçi grubu 3 haneden, en büyüğü ise 7 haneden oluşmaktadır. Gruplar Şanlıurfa, Diyarbakır, Adana, Batman ve Şırnak’tan gelmişlerdir. Gözlem tekniğinden ötürü, çocukların hane büyüklükleri hesaplanamamıştır. Ancak, hane halkı bulgularında, hane büyüklüğüne yönelik bulguların bu noktada da geçerli olduğu söylenebilir. TÜİK’in 2012 yılında yayınladığı “Aile” raporunda yer alan istatistiklere göre, söz konusu illerin ortalama hane büyüklüğü bakımından en yüksek iller olduğu, bu illerdeki ortalamanın 6-8 kişi olduğu bildirilmektedir. Ancak araştırma bulguları ile arada oluşan bu farkın altında yatan temel neden, hanehalkı bölümünde de dile getirildiği üzere, hanelerin her zaman tüm üyeleriyle birlikte fındık hasadına çalışmaya gelmemeleri ya da çocukların/gençlerin kimi zaman fındık hasadına
hanelerinden bağımsız katılmaları olduğu düşünülebilir(s.106).
Anahtar kelimeler:

Fındık tarımında çocuklar, çocuk emeği.

 

Maraşlıoğlu ,Cengiz,F.(2012) “Göz Göre Göre Kullanılan Çocuk Emeği”, Çalışma Ortamı Dergisi, Sayı:124,Eylül-Ekim.S,22.

Bölüm: Makale ve Sunumlar

Maraşlıoğlu ,Cengiz,F.(2012) “Göz Göre Göre Kullanılan Çocuk Emeği”, Çalışma Ortamı Dergisi, Sayı:124,Eylül-Ekim.S,2-4.

Yararlanılan Kaynak Sayısı: –

Kapsam:

Makalede; Amerika Birleşik Devletleri Çalışma Bakanlığı tarım işçiliğinde kullanılan çocukların tehlikeli işlerde çalıştırılmasının engellenmesine yönelik hazırlıkta olduğu yönergeye, tarımda çalışan çocuklara ve Hindistan’dan çocuk sömürüsüne  yer verilmektedir.

Makaleden bir Alıntı:

Uluslararası Çalışma Örgütü(ILO), Hindistan’da 5 ile14 yaş arası çalışan çocuk sayısının 12.6 milyon olduğunu açıkladı. Bu sayının yüzde yirmisinin evde çalışanlardan oluştuğunu belirtti. Başka örgütlere göre bu sayının 45 milyonun da üstünde bir rakam olduğu görüşünde. UNICEF Hindistan’daki çocuk işçiliğinin dünyadaki öteki ülkelere göre çok fazla olduğunu açıkladı. Hindistan’da, çalıştırılmak istenen bu çocuklar ya aileleri tarafından ya iş bulma ajansları tarafından satılmakta, ya da kaçırılarak zorla çalıştırılmaktadır. Çocukların hemen hepsi ülkenin yoksul bölgelerinden gelen çocuklardır. Yoksul aileler, gelir sağlamak için çocuklarını satmaktadır. Aileleri tarafından çalıştırılan çocuklar üretimde, ev hizmetlerinde ve seks ticareti içinde tutulmaktadır. Hindistan 2011 yılı suç istatistiklerine göre ülkede 32.000’den fazla çocuk kayıptır (s.3).

Bazı Anahtar Sözcükler:

Çocuk emeği, çalışan çocuklar, tarımda çocuk emeği, aile işçisi çocuklar.
 

Şimşek,Z.,Koruk,İ.(2009); “Çocuk İşçiliğinin En Kötü Biçimlerinden Biri; Mevsimlik Göçebe Tarım İşçiliği”, Çalışma Ortamı Dergisi, Sayı:105,Temmuz-Ağustos. s,7-8.

Bölüm: Makale ve Sunumlar

Şimşek,Z.,Koruk,İ.(2009); “Çocuk İşçiliğinin En Kötü Biçimlerinden Biri; Mevsimlik Göçebe Tarım İşçiliği”, Çalışma Ortamı Dergisi, Sayı:105,Temmuz-Ağustos. s,7-8.

Yararlanılan Kaynak Sayısı:12

Kapsam:

Dünya genelinde tarım sektörü oldukça yaygındır. Tarım sektöründe çalışanların büyük bir çoğunluğu da yoksulluk sınırı altında yaşamaktadır. Makale; mevsimlik göçebe tarım işçiliğini, tarımda çocuk işçileri ele almakta ve çocuk işçilerin yaş aralığına göre iş bölümüne değinmektedir. Mevsimlik göçebe tarım işçisi çocukların yaşadıklarını iki çocuğun gözünden saha çalışması ile anlatmaktadır.

Makaleden bir Alıntı:

Tarım işçisi aileler açısından, çocukların tarım alanlarına götürülmesi, çocuklarına bakacak kimsenin olmaması nedeniyle bir zorunluluk, yaşı büyük olanların tarla işlerinde, daha küçük yaşta olanların ise bulaşık, çamaşır ve kardeş bakımı gibi işlerde çalıştırılması olağan bir durum olarak görülmektedir. Başka bir deyişle göçebe tarım işçisi ailelerde her yaşta çocuk emeği tarım alanlarında kullanılmaktadır.

Bazı Anahtar Sözcükler:

Mevsimlik göçebe tarım işçileri, tarımda çocuk işçiler, eğitim, dezavantajlı gruplar

 

Çocuklar için İşyerlerinde Özel Risk Faktörleri

Bölüm: 2000 Öncesi,Kitaplar ve Raporlar

Çalışmanın Adı: Çocuklar için İşyerlerinde Özel Risk Faktörleri

 

Çalışmanın Türü: Rapor-Araştırma

 

Çalışmanın Yazarı: A.Gürhan Fişek

 

Çalışmanın Sunuluş-

Basım Yılı ve Yeri: 1985, Ankara

 

Çalışmanın Dili: İngilizce

 

Sayfa Sayısı: 46

 

Amaç: Kır ve kentte çalışan çocuklar konusunu irdelemek ve iş sağlığı ve güvenliği açısından tarım, inşaat ve üretim sektöründe çalışan çocukları değerlendirmek.

 

İçerik: Araştırma 3 ana kısımdan oluşmaktadır. İlk kısım durumun retrospektif değerlendirmesinden oluşmaktadır. Temel veriler şu anda çalışmakta olan yetişkin işçilere yöneltilmiş olan retrospektif sorulara verilen yanıtlardan derlenmiştir. İkinci kısım ise çocuk olan ve çalışan işçilere yönelik yapılmış olan sorulara dayanmaktadır. Üçüncü kısım ise 3 ayrı ayrı sektörde çalışma koşulları konusunda yapılmış olan araştırmalara dayanmaktadır.

 

Yöntem: Retrospektif soru sorma yöntemi kullanılmıştır.

 

Alıntı: Bir ücret karşılığı çalışmaya başlama, genellikle 13 yaş ve yöresinde başlar. Tarımsal alanda ücretli emek piyasasındaki kısıtlılıklar, ailece kentlere doğru göç etmeyi özendiren en önemli etmenler arasındadır. (s.32)

 

Bazı Anahtar Sözcükler: küçük ve orta boy işletmeler, işçi sağlığı iş güvenliği, tarımda çocuk işçiler