Senemoğlu, N.(2001); “Çocuk Hakları, Çalışan Çocuklar ve Eğitim Sorunları”, Milli Eğitim Dergisi, No: 151, MEB Yayınları, Ankara, Temmuz-Eylül, ss.1-12.

Yararlanılan Kaynak Sayısı: 30

Kapsam:

Çalışan çocuklar ve eğitim sorunlarının incelendiği bu makale, şu bölümlerden oluşmaktadır: Türkiye’de Çocuk Nüfusunun Eğitime ve İş Gücüne Katılımı ve Sorunlar, Çalışan Çocukların Genel Eğitim Sorunları ve Çözüm Önerisi ve KOBİ’lerde Çalışan Çocukların Meslekî Eğitim Sorunları ve Çözüm Önerileri.

Makaleden bir Alıntı:

Ayrıca, 15-19 yaş grubunda kentte istihdam edilen kız çocuk sayısı, 1991 ve 1994’te erkeklere göre daha az iken, kırda ise 1991 Nisan’da erkeklerden daha çok, 1994 Ekim’de erkeklere yakın bir sayıdadır. Bu durum, yukarıda da belirtildiği gibi kentte erkeklerin daha çok sanayide, kırda ise daha çok tarımda istihdam edilmelerinden kaynaklanabilir. Ancak 1997’de ise 15-19 yaş arası kız çocukların istihdam oranları, gerek kent gerekse kırda erkeklerden daha yüksektir. Hatta istihdam içindeki oranlarına bakıldığında, 15-19 yaş kız çocukların istihdamının, erkeklerden yaklaşık 1/3 civarında daha yüksek olduğu gözlenmektedir. Bu durum, kız çocukların gerek kent gerek kırda çalışma yaşamına daha erken atılmaya başladıklarının bir göstergesi olabileceği gibi, kız çocukların eğitimlerine devam edememelerinin bir sonucu da olabilir. Bu çağdaki kız ve erkeklerin okullaşma oranlarına bakıldığında, bulgular arasında bir tutarlılık görülmektedir

Bazı Anahtar Sözcükler:

çocuk hakları, çocuk istihdamı, çırak eğitimi, meslek eğitimi

Sapancalı, F.(2002); “Küreselleşme Bağlamında Çocuk İstihdamı ve Önlenmesine Yönelik Çabalar”, Çimento İşveren Dergisi, Cilt:16, Sayı:4, Çimento Müstahsilleri İşverenleri Sendikası, Ankara, Temmuz.

Yararlanılan Kaynak Sayısı: 11

Kapsam:

Dünya gündeminde en üst sırada yeralması gereken ve ivedi çözüm bekleyen bir sorun olan çocuk istihdamının ele alındığı bu çalışmada, ilk olarak özellikle küreselleşme bağlamında çocuk istihdamını arttıran temel dinamikler ve daha sonra da günümüzde çocuk istihdamının önlenmesine ve korunmasına yönelik mevcut olan önlemler ve geliştirilen çabalar değerlendirilmiştir.

Makaleden bir Alıntı:

Sermaye birikiminin uluslararası düzeyde yeniden yapılanma süreci, özellikle gelişmekte olan ülkeler için bir dizi olumlu ve olumsuz etkiler yaratmıştır. Gelişmekte olan ülkelerden bir kısmının, uluslararası sermaye birikimi için uygun sosyal çevre olanakları sunmaları, uluslararası sermayenin bu ülkelere kaymasına neden olmuştur. Üretken yatırımların az gelişmiş ülkelerde yoğunlaşması, önemli bir dizi ilişkinin kurulmasına neden olmuştur. Bu ilişki biçimlerinden en önemlisi ise, uluslararası alt sözleşme (taşeronlaşma) ilişkileridir. Taşeronlaşma, işverenin bizzat ürettiği ürünün belirli parçalarını fabrika dışında alt sözleşme ile başka bir birime devretmesi, üretim sürecinde daha hantal ve daha maliyetli aşamaların mekansal olarak başka birimlerce yaptırılması temeline dayanmaktadır. (s.21)

Bazı Anahtar Sözcükler:

çocuk istihdamı, küreselleşme, taşeronlaşma

Peker, M.(2000); “Çocuk İstihdamı Üzerine Bir Deneme”, Çalışma Ortamı Dergisi, Sayı:53, Kasım-Aralık.

Yararlanılan Kaynak Sayısı: –

Kapsam:

Çocuk emeği konusu, ilk paragraflarda nüfusbilim açısından ortaya konmuştur. İki kavramsal yaklaşım olan, kaynak aktarımı ve büyük dönüşüm noktası anlatılmıştır. Daha sonra ülkemizde göç olgusundan da sözedilerek çocuk işgücünün nedenleri irdelenmiştir. Kırsal kesimden kentlere yaşanan göçlerin de etkisi anlatılmıştır.

Makaleden bir Alıntı:

Bu kavramlar ile bir sınıflandırmaya gidildiğinde, herhangi bir toplumda, tüm ailelerin aynı form içinde olabileceğini söylemek güçtür. Başka bir anlatımla, aynı toplum içinde iki form içinde olan ailelerde olabilir. Dahası iki form arasında geçişi temsil eden, ara kuşak (hem çocuklarına hem de anne-babasına kaynak aktaran) formları da olabilir. Önemli olan nokta, ailelerin çoğunluğunun nerede olduğu ve bunların değişme süreci içindeki davranış kalıplarıdır. (s.2)

Bazı Anahtar Sözcükler:

aile, çocuk istihdamı, nüfusbilim

Balamir, A.(1982); “Türkiye’de İmalat Sanayiindeki Çocuk İşgücü”, Nüfusbilim Dergisi, 4, s. 99-117

Yararlanılan Kaynak Sayısı: 11

Kapsam:

Tarihsel süreç içinde ortadan kalkması beklenen çocuk istihdamının, az gelişmiş ülkelerde hala yaygın olarak kullanılageldiğini vurgulayan çalışmada, Türkiye’de 1979 yılında yürütülen bir saha çalışmasının bulguları ile karşılaştırılarak ülkemizde tarım sektörü dışındaki çocuk işgücünün boyutları üzerine tahminde bulunulmaktadır. Ülkemizde çocukların istihdam edildiği başlıca sektörler, imalat sanayiimizdeki işgücü hacimleri ve küçük imalat sanayiinde çalışan nüfus konusundaki verileri, Türkiye’de çocuk işgücünün hacmi üzerine veriler izlemektedir. Niceliksel yanı ağır basan çalışma, çocuk işgücünün boyutlarının sağlıklı biçimde ortaya konabilmesi aşamasında, uygulanagelen politikalarda ve sayımlardaki yöntemlerde değişiklik önerilerinde bulunmaktadır.

Makaleden Bir Alıntı:

İmalat sanayiinin yanı sıra perakende ticaret, lokantalar ve oteller, çeşitli kişisel hizmetler ve iyi tanımlanmamış marjinal işler gibi çocukların yine yaygın olarak istihdam edildikleri faaliyet kollarında da, benzer nedenlerle eksik beyan ya da eksik sayım olabileceği öne sürülebilir. Bu işkollarındaki eksik beyan ya da sayımın, kabaca imalat sanayiindeki oranda olduğu varsayıldığında, tarım sektörü dışında istihdam edilen 15 yaşından küçük çocukların sayısı 1970 Genel Nüfus Sayımı’ndaki gibi 118.206 değil 431.837 olarak bulunmaktadır. Son hafta iş arayanlar da bu tahmine dahil edildiğinde sayı 447.373’e yükselmektedir. Türkiye’deki çocuk işgücü konusunda bu sayının bile gerçeği tam olarak yansıtmadığı öne sürülebilir. Bu sayılar doğru kabul edildiğinde, Türkiye’de 1970 yılında imalat sektöründeki tüm iktisaden faal nüfus, (son hafta iş arayanlar dışarıda bırakıldığında), 1.287.800 yerine; 1.287.800+431.837-118.206=1.601.431 olarak, 15 yaş altındaki çocukların bunun içindeki oranı ise %5 yerine %27 olarak bulunmaktadır. (s.112)

Bazı Anahtar Sözcükler:

çocuk istihdamı, çocuk emeği, nüfus