Öke, M. K.(1979); “Ankara’da Çırakların Çalışma Koşulları Üzerinde Toplum bilimsel Araştırma”, Çalışma Dergisi, Ocak-Nisan, s. 37-56.

Yararlanılan Kaynak Sayısı: –

Kapsam:

Makale, Ankara’nın Sanayi Çarşısı’nda ve Siteler’de bulunan 15 işyerinde 40 çırak ve genç işçi üzerinde uygulanan anket çalışması bulgularına ve Çırak-Der Ankara Şube Başkanı ile yapılan ve olduğu gibi aktarılan sınırlı bir görüşmeye dayanmaktadır. Anket formunda 41 tane soru yer almaktadır ve deneklerin yaşlarına, önce çalıştığı işyerlerine, işyerindeki kıdemlerine, sosyal güvencelerine, ne denli üretimin içinde olduklarına, günlük iş sürelerine, ücretlerine, tatil ve bayramlarda çalışma durumlarına, yıllık izin kullanmalarına, mesleksel sağlık ve güvenliğe, Çalışma Bakanlığı müfettişleriyle aradaki mesafeye, çalışmaya başlama nedenlerine, okul ile bağlarına, eğitim durumlarına, bir gün içinde ne kadar dinlenebildiklerine, kardeş sayılarına ve baba mesleklerine vb. ilişkin sorular sorulmuştur. Ayrıca kısaca hukuksal boyuta da değinilmiştir.

Makaleden bir Alıntı:

Anket bulguları açıkça, eylemli olarak üretim sürecinin içinde olduklarını gösterirken, çıraklar nasıl bir zorlama getirilirse getirilsin öğrenci değildir ve olamazlar. Bunlar kalifiye olmayan genç emekçilerdir ve yaşlarının küçüklüğü dışında ergin işçilerden hiçbir farkları yoktur. Bu nedenle, bu kimselerin sosyal yararlandırılmaları, iş yasası kapsamına alınarak koruyucu hükümlerden yararlandırılmaları zorunludur. Türkiye’de sanayi çıraklığı diye bir kavram kabul edilemez, bunun kabul edilmesi yukarıdaki bulgularda görüldüğü gibi genç emekçilerin işverenler tarafından sömürülmelerinin legalize edilmesi, hukuka dayandırılması demektir. Bu nedenle bu kavram tümüyle reddedilerek literatürden çıkarılmalıdır. Çıkarılmalıdır çünkü bu yapı içinde hangi yasal düzenleme getirilirse getirilsin ıslahı olanaksızdır. (s.44-45)

Bazı Anahtar Sözcükler:

çıraklık, çalışma koşulları, işçi sağlığı iş güvenliği, iş kazası, toplumbilim